Afscheid nemen van je babybroertje

Francien (21) is stagiaire bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) geboortecentrum. Als obstetrieverpleegkundige begeleidt ze bij bevallingen en zwangerschappen waarbij de vrouw onder gynaecologisch toezicht staat. Als een vrouw een high risk zwangerschap doormaakt, komt ze in aanmerking voor high care obstetrie. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je vanwege de kans op vroeggeboorte al vier weken voor de bevalling in het ziekenhuis komt te liggen. Francien begon eind januari 2020 aan haar stage van een half jaar.

Risicovolle zwangerschappen

“Hoe ik deze stageperiode ervaren heb? Best wel positief. Ik vond het bijzonder om mee te maken dat alles continu anders verloopt dan je denkt. Geen enkele zwangerschap en bevalling verloopt hier hetzelfde. Ik heb er veel geleerd. Eigenlijk zou elke zorgverlener moeten ervaren hoe ze hier elke crisis weten te overwinnen. Je moet continu flexibel kunnen handelen. Maar gelukkig kon ik dat sowieso al wel. Dat was echter niet bij alle collega’s het geval. Veel collega’s hadden moeite met die crisissituaties en er werd flink geklaagd, echt heel vaak. Wij werkten op drie afdelingen: de zwangerenafdeling (hoog risico zwangerschappen), de verloskamers (bevallingen), en de afdeling moeder en kind (kraamzorg). En dan snap ik best dat je er onrustig van wordt als op elke afdeling andere regels gelden.’

Begeleiding bij risicovolle zwangerschappen en bevallingen is per definitie spannend en secuur werk. Maar wat was er tijdens de covid-19 crisis dan nog anders dan anders?

Geen bubbel, en geen roze wolk

‘Ook als een kindje na de bevalling voor langere tijd moest worden opgenomen, mochten alleen de ouders op bezoek komen, familie en vrienden niet. Als het kind opgenomen was op de kraamafdeling, mocht je als ouders niet samen bij je kind zijn. Voorheen was dit werkelijk niet voor te stellen, en nu tijdens de coronacrisis was het een strikte procedure. Ook op de IC mocht er maar één ouder per keer bij zijn. Vrouwen die al moeder waren, hebben het dus heel anders ervaren dan de vorige keer. En voor nieuwe moeders was het helemaal een koud bad. Niks geen bubbel, laat staan een roze wolk.

De zorgverleners moesten in pak, de ouders niet. Ik liep met de ouders mee naar de IC, waarbij één van hen ging buidelen (kangoeroeën) met dat kindje. Zelf had ik dus een beschermend pak aan om daarmee te helpen. Huid-op-huidcontact is erg belangrijk voor de baby, én voor de moeder. Het zorgt voor een goede hechting, waarbij het kindje zich optimaal kan ontwikkelen. Spannend werd het als vrouwen koorts kregen bij de bevalling. In dat geval gingen ze direct in isolatie, en dan volgde snel een coronatest. In het WKZ was één cohortafdeling ingericht, een afdeling waar alleen patiënten met dezelfde infectieziekte verpleegd worden. Echter, zo’n gespecialiseerde zorg als de onze, is niet te verplaatsen naar het UMC. We hebben toen kamers met een sluis voorbereid, en met afwisseling in de luchtdruk. Daar werden onze coronapatiënten verpleegd. Een heel gedoe was dit, maar echt niet het ergste wat ik heb meegemaakt.’

Afscheid nemen van je babybroertje

‘Het moeilijkste vond ik de situatie met abstinerend beleid. Dit is het staken of niet beginnen aan medisch levensverlengend handelen, omdat dit naar medisch inzicht zinloos is. Dit was het geval bij een patiënt waarbij ze wisten dat het kindje niet zou overleven. Vooraf was al geconstateerd dat het kindje veel afwijkingen had, onder andere aan het hart en de hersenen. Het jongetje werd wel levend geboren en de andere kinderen mochten in dit geval wel even komen om de baby te ontmoeten en tegelijkertijd om afscheid te nemen. Na een paar dagen overleed het kindje. Vanwege corona mochten ook de opa’s en oma’s niet komen, dit vonden de ouders héél erg. Ook ik was erg geraakt, het was een intense en verdrietige situatie.’

Wat een ontlading!

‘Nog een ander spannend moment was met een mevrouw, die corona had gehad vlak voor haar bevalling. Het stond al in de planning om het kind met de keizersnee te halen. We hebben haar gevraagd of we haar volgens het coronaprotocol mochten opereren, ‘om te oefenen’. Daar hebben we best stress van gehad, door gebrek aan onderzoek en informatie over hoe dat zit met een baby en corona. Direct na de bevalling werd er een coronatest bij de baby afgenomen. Negatief! De ouders waren zo blij en opgelucht, wat een ontlading. Dit voorval vond eind maart, begin april plaats, en we hadden deze bevalling dus goed aangepakt met de collega’s.’